Trong truyện cổ, người ta có kể chuyện một ông phú hộ và bốn người con trai. Khi
bốn người con này lớn lên lập gia đình, ông phú hộ này đem một phần gia
tài chia cho bốn người con, phần còn lại vợ chồng ông giữ để dưỡng
già. Mấy năm sau khi vợ ông
qua đời, mấy người con sợ rằng ông sẽ tìm vợ mới, lúc có con, gia tài
này phải chia cho những đứa con khác. Chúng
bàn với nhau thuyết phục cha, về ở với mình, săn sóc cha thật chu đáo,
sung sướng để ông không cảm thấy cô đơn, khỏi cần phải tục huyền. Ðược ít lâu, chúng thuyết phục ông phú hộ chia hết tài sản cho chúng. Bùi tai và thấy không cần giữ riêng cho mình một tài khoản nào, ông đồng ý đem gia tài chia hết cho bốn đứa con.
Sau đó ông đến ở với đứa con thứ nhất, nhưng đứa con này nghe vợ, chỉ được ít hôm, bảo ông đến ở nhà đứa em kế. Cứ như thế, không ở được với đứa con nào. Không một đồng xu dính túi, người cha bị bỏ rơi, phải đi khất thực từng nhà. Bấy giờ cây gậy cũng còn có ích hơn là những đứa con. Cây gậy đó có thể giúp ông già xua đuổi những con chó, dò dẫm trên đường, tránh những vũng nước và giúp ông
những lúc
yếu
chân sắp ngã.
Câu chuyện này sao giống câu chuyện của một bà mẹ ở Quận Cam. Sau Tháng Tư 1975, hai vợ chồng đem một đàn con vượt biển sang Mỹ. Trong
nhiều năm, ông bà vừa nuôi con khôn lớn, ăn học thành tài, dựng vợ gả
chồng cho con, vừa tậu được một căn nhà khang trang trong vùng Bolsa. Sau
khi người chồng qua đời ít lâu, bà vợ được con cái thuyết phục nên bán
ngôi nhà đi, chia đều cho các con rồi về ở với con cháu cho đỡ cô đơn. Bà nghe theo, và cũng lần lượt ở với nhiều đứa con, chịu cảnh bạc
đãi và
cuối cùng bà quyết định phải rời khỏi nhà những đứa con ấy. May
thay, trên đất Mỹ, bà già cô đơn này còn có chỗ nương tựa, đó là một
món trợ cấp nhỏ và ngôi nhà “housing” mà chính phủ đã đành cho bà. Nếu ở một xứ sở khác, chắc bà cũng cần đến một cây gậy.
Những
đứa con mua nhà mới có thể đã không tính đến một chỗ cho cha mẹ già khi
xế bóng, nhưng tôi biết nhiều bậc cha mẹ khi luống tuổi, con cái lập
gia đình đi xa cả rồi, mà vẫn giữ cái nhà cũ nhiều phòng, với ý nghĩ
dành cho con lúc trở về thăm viếng. Tôi
có một người bạn được con trai bảo lãnh sang Mỹ, nhưng chỉ ít lâu sau
cô con dâu muốn chồng bán căn nhà đang ở và đi mua lại một cái nhà nhỏ
hơn, lấy lý do để tiết kiệm cũng là lý do để cha mẹ chồng phải dọn ra.
Cha mẹ đối với con lúc nào cũng hết lòng. Mẹ
có thể lăn vào lửa để cứu con, cha có thể đổ mồ hôi nhọc nhằn để đứa
con có được một nụ cười hạnh phúc, nhưng những đứa con, khi đã có gia
đình riêng của mình, không giữ được sự chăm sóc, lo lắng cho đời sống
của cha mẹ. Người mẹ nào cũng
mỗi đêm kéo chăn đắp cho con, sờ trán con, hạnh phúc theo từng nụ cười
của con, nhưng bây giờ con ở xa, thời giờ dùng để gọi về thăm mẹ đôi khi
cũng hiếm hoi.
Ông Chu Dung Cơ nói về mối liên hệ giữa cha mẹ già và con cái:
“Cha mẹ thương con là vô hạn, con thương cha mẹ là có hạn.
Con bệnh cha mẹ buồn lo. Cha mẹ bệnh con đến nhòm một cái, hỏi vài câu thấy là đủ.
Con tiêu tiền của cha mẹ thoải mái, cha mẹ tiêu tiền của con chẳng dễ chút nào.
Nhà của cha mẹ là của con. Nhà của con không phải là nhà cha mẹ.
Ốm đau trông cậy vào ai? Nếu ốm đau dai dẳng có đứa con hiếu nào ở bên giường đâu (cứu bệnh sàng tiền vô hiếu tử)”.
“Cha mẹ thương con là vô hạn, con thương cha mẹ là có hạn.
Con bệnh cha mẹ buồn lo. Cha mẹ bệnh con đến nhòm một cái, hỏi vài câu thấy là đủ.
Con tiêu tiền của cha mẹ thoải mái, cha mẹ tiêu tiền của con chẳng dễ chút nào.
Nhà của cha mẹ là của con. Nhà của con không phải là nhà cha mẹ.
Ốm đau trông cậy vào ai? Nếu ốm đau dai dẳng có đứa con hiếu nào ở bên giường đâu (cứu bệnh sàng tiền vô hiếu tử)”.
Và
lời khuyên đối với các bậc cha mẹ là: “Khác nhau là như vậy! Người hiểu
đời coi việc lo cho con là nghĩa vụ, là niềm vui không mong báo đáp. Chờ báo đáp là tự làm khổ mình.”
Cũng có nhiều con cái nuôi cha mẹ. Luận Ngữ chép, Tử Du hỏi về đạo hiếu. Khổng
Tử đáp: “Ngày nay người ta cho nuôi cha mẹ là hiếu, nhưng đến chó ngựa
kia, người ta cũng nuôi, nếu nuôi mà không kính hiếu cha mẹ thì có khác
chi!”. Người già không khác
những đứa trẻ, nhiều khi hay tủi thân, hờn dỗi và dễ phiền muộn, con cái
có thể cho cha mẹ ăn uống, hầu hạ cha mẹ khuya sớm nhưng rất khó biết
đến nỗi buồn của cha mẹ lúc về già.
Người
thợ hớt tóc cho tôi biết về con cái của ông, cả hai đứa con đều có nhà
riêng, cùng ở trong quận Cam, nhưng không mấy khi chúng điện thoại hỏi
thăm ông. Tháng trước, ông bệnh, nằm nhà một tuần lễ mà cũng chẳng đứa con nào ghé qua thăm. Ông
nói thêm: “Chỉ trừ lúc nào chúng cần nhờ đến ông việc gì đó”, và buồn
bã kết luận: “Ở Mỹ này, có chín đứa con, cha mẹ già bệnh cũng phải vào
nursing home thôi!”
Tuy
vậy, nursing home ở Âu Mỹ, mang tiếng là văn minh, hiện đại nhưng liệu
rằng đây có phải là nơi yên ổn cho những ngày cuối cùng của tuổi già
không? Tại các viện dưỡng lão trên đất Mỹ mỗi năm có hàng chục nghìn
trường hợp khiếu nại vì cách đối xử của nhân viên như bỏ bê, đánh đập,
đại tiểu tiện, ói mửa mà không dọn dẹp, không cho uống nước, hiếp dâm,
sờ mó, tệ hại nhất là đối với những bệnh nhân Alzheimer. Năm
ngoái, phúc trình của Bộ Y Tế Minnesota cho ta thấy chỉ trong vòng 5
tháng đã có 15 trường hợp bệnh nhân mất trí nhớ bị hành hạ, trong đó có
những vụ như bị chọc ghẹo liên
tục,
bị
nhổ nước bọt vào miệng, bị bóp ngực hay hạ bộ. Phải chăng nhà dưỡng
lão, chặng cuối đời của người già là chốn địa ngục có thật trên trần
gian như thế!
Vậy
thì con cái có hiếu tâm, xin cầu nguyện cho các đấng sinh thành sớm ra
đi trước khi họ trở thành những người mất trí lú lẫn, nằm suốt ngày một
chỗ, tiêu tiểu không kiểm soát được. Thấy
cha mẹ lớn tuổi mà còn minh mẫn, mạnh khỏe nên mừng, mà thấy cha mẹ ra
đi nhẹ nhàng, trước khi phải chịu những cảnh đau lòng của tuổi già lại
càng mừng hơn.
Tuy
vậy, rất nhiều gia đình người Việt trên xứ người có được niềm an ủi là
họ có những đứa con Việt Nam, nhất là những đứa con của một gia đình
nghèo khó, lớn lên trong chiến tranh và thông cảm được nỗi thiệt thòi
bất hạnh của cha mẹ.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét